گلوتن چیست؟
گلوتن نوعی پروتئین موجود در گندم، چاودار و جو است. بسیاری از ما غذاهای حاوی گلوتن را بدون مشکل مصرف می‌کنیم. اما برخی افراد در صورت مصرف گلوتن دچار مشکلاتی می‌شوند. به این وضعیت سلیاک گفته میشود. پس از این که غذا می‌خوریم، غذا وارد معده میشود. معده بخشی از دستگاه گوارش است. بخش مهم دیگر دستگاه گوارش روده کوچک است که سطح داخلی آن با پرز پوشیده شده است.
پرزهای سطح داخلی روده، زایده های میکروسکپی شبیه انگشت هستند. این پرزها را تنها با میکروسکوپ می‌توان مشاهده کرد. اهمیت وجود آنها، توانایی جذب مواد مغذی غذا در بدن است.
افرادی که دچار بیماری سلیاک هستند، در صورتی که گلوتن مصرف کنند ( معمولاً به شکل نان یا کیک) واکنش سیستم ایمنی آنها برانگیخته میشود. سیستم ایمنی در حالت طبیعی با میکروب‌ها و مواد خارجی مقابله کرده و مانع بیمار شدن ما میشود اما در مورد سلیاک بدن شروع به تخریب پرزهای روده می‌کند. اگر پرزهای روده تخریب شود، بدن نمی‌تواند ویتامین‌ها و مواد مغذی غذا را جذب نماید. در صورتی که بدن کودک مواد مغذی کافی جذب نکند ، سلامتی او به خطر افتاده و دچار مشکلات رشد میشود. حتی در صورتی که کودک مقدار زیادی غذا بخورد، باز هم ممکن است دچار کاهش وزن شده و به کم خونی مبتلا شود چرا که نمی‌تواند آهن کافی جذب نماید.
چرا برخی کودکان دچار بیماری سلیاک می‌شوند
هنوز کسی علت دقیق بیماری سلیاک را نمی‌داند اما سابقه خانوادگی در آن دیده میشود. در صورتی که کسی در خانواده شما دچار بیماری سلیاک باشد، احتمال ابتلا به آن در شما 5 تا 10% است. بسیاری از افرادی که مبتلا به بیماری سلیاک هستند خود از آن خبر ندارد. اگر تمام این افراد شناسایی شوند احتمالاً تعداد آنها بیشتر از دیابت نوع یک خواهد بود. خوشبختانه آگاهی از بیماری سلیاک رو به رشد بوده و روش‌های خوبی برای شناسایی و تشخیص آن وجود دارد.
از کجا متوجه بیماری سلیاک شویم
اگر کودک به مراتب دچار دل درد، اسهال، وزن‌گیری ضعیف یا کاهش وزن و یا هر یک از علایم دیگر بیماری سلیاک است، باید به پزشک نشان داده شود. ممکن است اینها علائم سلیاک باشد و یا ارتباطی با آن نداشته باشد اما در هر صورت تنها پزشک می‌تواند با آزمایش‌های غربالگری و آزمایش خون، عامل آن را مشخص کند.
دوستدار شما دکتر بهروز مقدادی