توصیه هایی برای کاهش گاز شکم در نوزادان
در همه کودکان گاهی افزایش گاز شکم اتفاق می‌افتد اما در صورتی که افزایش گاز شکم نوزاد وضعیت دائمی بوده و کودک را دچار نا آرامی میکند، با اقدامات زیر می‌توانید مشکل کولیک نوزاد را برطرف کنید.
تکنیک‌های شیردهی
1- هنگامی که به کمک شیر می‌دهید، سر و گردن او را بالاتر از شکم قرار دهید. اگر از شیشه شیر میخورد، کودک را در حالت عمودی قرار داده و به آرامی شیشه شیر را تکان دهید تا هوای آن خارج شده و شیر کاملاً فضای سر شیشه شیر را پر کند.
2- در حین شیر خوردن و پس از آن آروغ کودک را بگیرید. متخصصان اطفال توصیه می‌کنند در وهله اول آروغ کودک را با تکان‌های ملایم در حالت نشسته بگیرید اما می‌توانید در حالی که کودک را صاف نگه داشته اید یا بر روی شانه تان قرار داده اید، آروغ او را بگیرید. آروغ گرفتن را هم در حین غذا خوردن و هم پس از آن امتحان کنید. برای این کار باید صبور باشید چرا که ممکن است چند دقیقه طول بکشد تا حباب گاز در شکم کودک به سطح بیاید اما اگر کودک ظرف چند دقیقه آروغ نزد می‌توانید به کار خود ادامه دهید.
3- اگر شیر مادر به او می‌دهید، با متخصص اطفال مشورت کنید. اطمینان حاصل کنید که دهان کودک هنگام مکیدن شیر به درستی سینه را می‌گیرد و هر بار شیر خوردن او نه خیلی آهسته است نه خیلی سریع.
4- از شیشه شیر و شیر خشک مناسب استفاده کنید. شیشه شیر، باید سر نرم داشته و انحنا آن متناسب با لب و دهان کودک باشد تا در حین شیر خوردن مانع از ورود هوا به داخل دهان شود. شیر باید به تدریج وارد دهان شود و به قدری آرام جریان داشته باشد که کودک فرصت کافی برای بلعیدن آن داشته باشد، بدون اینکه لازم باشد تند تند آن را قورت دهد. گاهی اوقات تغییر شیر خشک می‌تواند در کاهش علائم گاز شکم مفید باشد.
درمان‌های فیزیکی کاهش گاز شکم
آروغ زدن همیشه روش مؤثری برای کاهش گاز شکم نیست چراکه گاز هم در روده و هم در معده تشکیل می‌شود. درمان‌های فیزیکی زیر در صورتی که تقریباً 30 دقیقه پس از شیر خوردن یا هنگام شروع علایم استفاده شود، ممکن است به دفع گاز کمک کنند.
5- کودک را به صورتی نگهدارید که چهره او به زمین بوده، شکم او بر روی ساعد شما قرار گرفته و در حالی که پاهایش ذر ناحیه مچ باز شده اند، چانه او نزدیک به آرنج قرار گرفته باشد (شکل بالا). نیروی ثقل کمک میکند به شکم کودک کمی فشار وارد شده و گاز رها شود. برای ایجاد فشار ملایم می‌توانید به آرامی کمر او را بمالید. همچنین می‌توانید او را به صورتی نگه دارید که به شکم بر روی پای شما دراز بکشد.
6- خوابیدن به شکم. بگذارید زمانی که کودک بیدار است و شما کاملاً مراقب او هستید، مدتی بر روی شکم دراز بکشد. نیروی ثقل فشار ملایمی به شکم او وارد کرده و به رها شدن گاز محبوس شده در شکم کمک میکند. همچنین با این کار میان تنه، بازو و گردن کودک تقویت می‌شود.
7- ماساژ شکم. در حالی که کودک به پشت دراز کشیده است، با ملایمت شکم او را در جهت عقربه های ساعت ماساژ بدهید و سپس دستان خود را در طول خط انحنای شکم به سمت پایین هل بدهید. برخی برای این ماساژ از یک یا سه انگشت استفاده کرده و فشار ملایمی در ناحیه شکم ایجاد می‌کنند. چند مرتبه این کار را تکرار کنید تا گاز محبوس شده در شکم رها شود.
8- حرکت دوچرخه خوابیده. در حالی که کودک به پشت بر روی زمین دراز کشیده است، به آرامی هر دو پای او را به صورت حرکات جلو و عقب (همانند دوچرخه زدن) حرکت دهید. حرکت ملایم دوچرخه باعث ایجاد حرکتی در روده می‌شود که می‌تواند گاز محبوس شده را رها نماید.
9- قنداق ملایم. بسیاری از کودکان هنگامی که در پتو یا پارچه ای پیچیده می‌شوند، آرام می‌گیرند. متخصصان اطفال معتقدند قنداق کردن یا پیچیدن کودک با ملایمت در پتو می‌تواند احساسی مشابه قرار داشتن در رحم مادر را برای کودک ایجاد کند. بسیاری از والدین به این روش اعتقاد زیادی دارند اما در انجام این کار باید احتیاط کرد.
10- آغوشی. در بسیاری از فرهنگ‌ها کودکان با شال یا آغوشی در آغوش والدین قرار می‌گیرند. پیش از این کار مطمئن شوید کودک با حرکت سر و تنفس در آغوشی مشکلی ندارد.
11- پستانک. برخی از کودکان با مکیدن پستانک آرامتر می‌شوند اما مکیدن شدید پستانک می‌تواند باعث بلع هوای زیاد و در نتیجه افزایش گاز شکم شود. هنگامی که پستانک را می‌خواهید به کودک بدهید، مطمئن شوید گرسنه نباشد.
درمان‌های دارویی و قطره
12- سایمتیکون. این دارو به عنوان درمان ضد نفع استفاده می‌شود. سایمتیکون عامل ضد کف بوده و حباب‌های گاز را به یکدیگر متصل میکند تا آسان‌تر دفع شوند. این دارو معمولاً حاوی ترکیبات سنتزی مانند طعم دهنده و رنگ مصنوعی و همچنین امولسیفایر و فیلر (پر کننده) است. کارایی این دارو در چند پژوهش ثابت نشده است.
13- گرایپ واتر. مدت زیادی است که از گرایپ واتر به عنوان درمان آرام کننده گاز شکم کودک استفاده می‌شود. معمولاً گرایپ واتر حاوی ترکیبات فعال طبیعی می‌باشد. توجه داشته باشید محصولی که خریداری می‌کنید مطابق استانداردهای بالا تهیه شده باشد.
14- پروبیوتیک ها. تحقیقات جدید نشان می‌دهد مصرف پروبیوتیک در صورتی که چند هفته استفاده شود، می‌تواند به کاهش مشکلات گوارشی در برخی کودکان کمک کند. اگر کودک شروع به تغذیه از غذاهای جامد کرده است، می‌توانید کمی ماست به رژیم غذایی او اضافه کنید تا گونه های متفاوت باکتری‌های مفید روده وارد دستگاه گوارش او شوند. اطلاعات تکمیلی شامل تصاویر و ویدیو های کاربردی جهت انواع روش های ماساژ نوزادان جهت کاهش دردهای کولیکی درشیرخوار درکانال تلگرام دکتر بهروز مقدادی در دسترس کاربران گرامی قرار دارد.
دوستدار شما دکتر بهروز مقدادی