دل درد در کودکان
همه کودکان گهگاهی دچار دل درد می شوند. اما دل درد در کودکان با پیچیدگی های زیادی همراه است که والدین را سر در گم می کند. مثلاً کودکان زیر 5 یا 6 سال اغلب نمی توانند احساس خود را با واژه های درست و مناسب توصیف کنند، نونهالان نمی توانند آشفتگی های احساسی و هیجانی شان را از آشفتگی های فیزیکی تمییز دهند، دل درد در کودکان کم سن ممکن است خود را با خستگی، گرسنگی یا نیاز به استفاده از توالت نشان دهد، کودکانی که در سنین مدرسه قرار دارند ممکن است در روزهای مدرسه با دل درد از خواب بیدار شوند (در چنین شرایطی والدین نمی دانند آیا کودک دچار استرس و اضطراب مدرسه شده است یا مشکل فیزیکی دارد)، گاهی کودک در مهمانی جشن تولدش دچار دل درد میشود و از این قبیل موارد. برخی از دل دردها خود در اثر هیجان یا نگرانی زیاد ایجاد میشوند. بنابراین والدین از کجا بدانند چه زمانی باید نگران دل درد کودک خود باشند؟ در اینجا با این علائم و نشانه های هشدار دهنده دل درد آشنا می شوید.
علائم و نشانه های مهم در دل درد کودکان
در واقع علائم و نشانه هایی وجود دارد که بر اساس آنها والدین می توانند متوجه شوند آیا دل درد در اثر مشکل پزشکی ایجاد شده است یا خیر.
شدت دل درد: اگر کودک راحت ایستاده است و میگوید دل درد دارد، حتما درد او خفیف است. اگر کودک چهره اش در هم رفته و عبوس شده است و فعالیتهای معمول خود را انجام نمیدهد درد او متوسط است. اگر کودک دراز کشیده و پاهایش را به سمت شکمش جمع کرده و گریه می کند درد او شدید است.
طول مدت درد: اگر درد کمتر از 5 دقیقه طول کشید، احتمالا جای نگرانی نیست حتی اگر به دفعات زیاد ایجاد و برطرف شود.
مزمن بودن درد: دل درد مکرر یا مزمن وضعیتی شایع بوده و در بیش از 10 درصد کودکان سن مدرسه و بیش از 10 درصد نوجوانان و بزرگسالان اتفاق می افتد. بیشتر دل دردهای مزمن عملکردی هستند به این معنی که درد واقعی است اما به علت بیماری نیست (درد به علت تغییر عملکرد بدن است نه بیماری ساختاری). دل درد عملکردی مانند گرفتگی عضلات پا در دونده ها یا لرزیدن در هنگام سرما، نشانه ای است که در حیطه مورد انتظار رفتارهای بدن قرار دارد.
موقعیت درد: درد هر چه به ناف نزدیکتر باشد، احتمال عملکردی بودن آن بیشتر است.
تک علامتی بودن: قانون اگر فرد تنها یک علامت دارد، احتمالا این علامت عملکردی است. اگر بیش از یک علامت تجربه می شود بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مثلاً اگر تنها نشانه بروز مشکل، دل درد باشد احتمالاً عملکردی است اما اگر دل درد و تب، دل درد و استفراغ، دل درد و کاهش وزن و غیره تجربه میشود ممکن است مشکل عملکردی نباشد بنابراین باید به پزشک مراجعه کنید.
کاهش کارکرد: در صورتی که دل درد مکرر یا مزمن مانع از انجام فعالیتهای روزمره و معمول کودک مانند خوردن، مدرسه رفتن، بازی کردن و یا خوابیدن در شب میشود، باید او را به پزشک نشان دهید. اختلال عملکردی شکم با علائمی شناخته می شود که در اثر تغییر کارکرد بدن رخ می دهد نه در اثر آسیب دیدن بافتها یا التهاب. چندین اختلال عملکردی گوارشی در اطفال وجود دارد که با دل درد همراه است.
در مورد بیشتر اختلالات عملکردی هیچ آزمایش پزشکی لازم نیست چون هیچ آزمایشی نمی تواند اختلال عملکرد معده و روده را تایید نماید. تشخیص هر اختلال عملکردی در دستگاه گوارش بر اساس علائم و عدم وجود علائم هشدار دهنده دیگر صورت می گیرد.
هم در بزرگسالان و هم در کودکان اختلالات عملکردی معده و روده بیشتر از بیماریهای معده و روده شایع است.
علائم هشدار دهنده همراه با دل درد
در صورتی که کودک یک یا چند مورد از علائم هشدار دهنده زیر را دارد، پزشک را به متخصص اطفال نشان دهید:
- تب
- کاهش وزن
- خون در مدفوع
- بیدار شدن با درد در حین خواب
- دشواری بلع
- درد در حین ادرار
دوستدار شما دکتر بهروز مقدادی