در این مبحث که اولین قسمت از مباحث تغذیه در نوزادان و شیرخواران مبتلا به رفلاکس معده است به برخی مسایل تغذیه نوزادان رفلاکسی که مورد سوال اغلب والدین این نوزادان می باشد، خواهیم پرداخت.
1. درصد بالایی از نوزادان مبتلا به رفلاکس معده در آغازین روز زندگی در بیمارستان و با اولین شیردهی دچار عدم تحمل و استفراغ شیر می شوند که گاه لازم است برای کنترل آن از شستشوی معده ی نوزاد و وضعیت دهی در هنگام شیردهی و خواباندن نوزاد کمک گرفت لذا توصیه می شود در صورتی که نوزاد شما در روزهای نخست تولد و در بیمارستان دچار استفراغ شیر یا به اصطلاح کبودی بعد شیردهی شده است و شستشوی معده برای وی انجام شده است قبل از ترخیص از بیمارستان و انتقال نوزاد به منزل ازپرستار یا پزشک بخش بخواهید راه های کاهش و کنترل برگشت شیر و آسپیراسیون و نحوه ی پاک کردن راه های تنفسی نوزاد را به شما آموزش دهند.
2.از شیر دادن به نوزاد در وضعیت خوابیده اجتناب کنید و سعی کنید نوزاد را در وضعیت در آغوش گرفته و نشسته تغذیه نمایید.
3.در صورتی که حین و یا بعد از شیردهی احساس برگشت شیر بداخل دهان و نای نوزاد کردید یا نوزاد حالت تهوع یا استفراغ داشت خونسردی خود را حفظ کنید و فقط کافی است نوزاد را به پهلو (چپ یا راست) برگردانید تا محتویات دهان به خارج از دهان هدایت شود و از بلند کردن یا اعمال فشار به پشت و شکم نوزاد یا سعی در خارج کردن شیر از دهان با انگشت پرهیز نمایید.
4. در نوزادان مبتلا به رفلاکس معده لازم است تغذیه در دفعات بیشتر و حجم کم مورد توجه قرار داشته باشد تا از پرخوری (شایعترین علت برگشت محتویات معده به مری و دهان) نوزاد جلوگیری شود. برای این منظور مادران شیرده بهتر است هر 1 تا 2 ساعت و به مقدار 5 تا 10 دقیقه در هر بار اقدام به شیردهی نمایند و در نوزادانی که از شیر کمکی تغذیه می شوند نیز شیردهی با فاصله ی زمانی کوتاه تر و حجم کمتر (کمتر از میزان ذکر شده بروی قوطی شیرخشک برای سن) توصیه می شود.
5. مادران شیرده در طول ماه های اول بهتر است از مصرف لبنیات گاوی مانند شیر، خامه، کره، پنیر و ... (به علت بالا بودن میزان حساسیت به پروتیئن گاوی در شیرخوار مبتلا به رفلاکس) و گوشت گاو، گوجه فرنگی، شکلات و کاکائو، قهوه و مصرف دخانیات خودداری نمایند. در این موارد استفاده از گوشت و لبنیات با پایه ی غیر گاوی مانند گوسفند یا شیر سویا جایگزین مناسب تری خواهد بود.
6.در شیرخوارانی که از شیر خشک استفاده می نمایند لازم است از شیرخشک های مخصوص نوزادان رفلاکسی مانند ای آر و سوی بیومیل، نوترامیژن، نیوکید و ... با مشورت پزشک استفاده شود.
7. تعدادی از نوزادان مبتلا به رفلاکس معده در ماه سوم و اکثر آنان در ماه چهارم از گرفتن سینه ی مادر در طول روز (زمان هوشیاری) امتناع می کنند که این مورد جای نگرانی ندارد و شیرخوار عمداً و جهت کاهش حملات رفلاکس خود و به اختیار از گرفتن سینه سرباز می زند و همزمان تمایل به خوردن غذا را در وی می توان مشاهده نمود.
8. تغذیه با غذای کمکی در شیرخواران رفلاکسی در کشورهای اروپایی و آمریکا از پایان ماه سوم و در کشور ما از پایان ماه چهارم توصیه می گردد (دو ماه زودتر از موعد معمول) و با شروع تغذیه ی کمکی علائم مربوط به رفلاکس معده به طور چشمگیری در کودک کاهش میابد.
9. مصرف پروبیوتیک ها در نوزاد در ماه اول تولد به میزان قابل توجهی علائم مربوط به کولیک و رفلاکس نوزادی را کاهش می دهد.
10.در اغلب موارد راه های معمول در کاهش کولیک های نوزادان و استفاده از داروهایی مانند گریپ میکسچر و ... نقش موثری در کاهش دردهای شکمی این نوزادان ندارند و توصیه می شود با رعایت رژیم غذایی مادر، حمام کردن نوزاد، تعبیه ی جای خنک، ماساژ بدن نوزاد، خواباندن نوزاد بروی سطح شیب دار و سفت بروی شکم در حالی که مادر نزد نوزاد است و ماساژ ملایم پشت نوزاد در جهت خلاف حرکت عقربه های ساعت و استفاده از مخلوط آب ولرم با نبات سفید (بدون زعفران ) و 2 تا 3 قطره افشره ی نعناع (هرچند نعناع به عنوان محرک برای رفلاکس معده شناخته می شود ولی همراه با نبات و در حالی که نوزاد تحت کنترل علائم ریفلاکس است اثر بخشی بهتری نسبت به سایر داروهای مسکن جهت کاهش کولیک نوزادی دارد) دردهای شکمی را در نوزاد کاهش دهید.
با تشکر از توجه تان-در بخش بعدی از مقالات دکتر بهروز مقدادی شروع تغذیه ی کمکی و ادامه ی تغذیه در شیرخوار راپیگیری خواهیم نمود.