در این مقاله به روش های موجود برای تشخیص و درجه بندی رفلاکس معده در نوزادان و شیرخواران اشاره خواهیم نمود.
تشخیص رفلاکس معده
در خصوص راه های تشخیص رفلاکس معده در نوزاد و شیرخوار در اغلب موارد اگر شرح حال و معاینه ی بیمار و توجه به علایم همراه با دقت و حوصله انجام پذیرد، برای تشخیص کافی خواهد بود و نیازی به انجام تست های پاراکلینیکی و گاه هزینه بر و دشوار نخواهد بود.
تست های تشخیصی معمولاً جهت تعیین میزان وشدت رفلاکس یا تصمیم گیری در خصوص اقدامات درمانی توصیه می گردد و یا زمانی که سایر علل ایجاد کننده ی علایم رفلاکس در بیمار مورد شک باشد، مانند آلرژی به شیر یا مواد غذایی دیگر، تنگی ابتدای دوازدهه، انسداد روده یا بیماری های ارثی متابولیک و ... لذا تست های تشخیصی پس از معاینه ی دقیق نوزاد و صرفاً جهت تایید تشخیص توصیه می گردند.
از جمله دقیق ترین تست های تشخیصی رادیوگرافی با ماده حاجب (عکس رنگی) از قسمت های فوقانی دستگاه گوارش می باشد که از دقت تشخیصی بالایی جهت تعیین شدت و نوع رفلاکس و عوارض گوارشی آن بخصوص تنگی انتهای مری به علت سوختگی ناشی از ورود اسید معده به آن برخوردار می باشد.
روش دیگر بررسی قسمت فوقانی دستگاه گوارش آندوسکوپی همراه نمونه برداری از مخاط مری می باشد که در موارد شدید رفلاکس و شک به ایجاد زخم و تنگی انتهای مری توصیه می گردد.
اندازه گیری مستقیم میزان اسید و PH در انتهای مری با استفاده از پروپ (لوله های فلزی مخصوص) نیز از سایر روش های تشخیصی می باشد که به علت دشواری در انجام و نیاز به بیهوشی و عوارض ناخواسته ی آن بندرت و در مواردی که حملات رفلاکس با آپنه تنفسی (حملات خفگی و قطع تنفس) همراه باشد، انجام می پذیرد.
استفاده از مواد رادیوایزوتوپ و پزشکی هسته ای نیز از دیگر راه های تشخیص رفلاکس می باشد.
سونوگرافی دقیق و انجام شده توسط سونوگرافیست مجرب با صرف زمان کافی و در حالتی که معده شیرخوار پر باشد به عنوان روشی بی خطر و فابل اطمینان برای تشخیص و درجه بندی شدت رفلاکس در اغلب موارد ترجیح داده می شود. هرچند منفی بودن رفلاکس در سونوی انجام شده در هنگامی که علایم به نفع وجود رفلاکس است رد کننده ی رفلاکس نمی باشد و همانطور که در ابتدای بحث اشاره شد این روشها صرفاً تایید کننده و تکمیل کننده ی معاینه و گرفتن شرح حال دقیق توسط پزشک می باشند و در صورتی که علایم موکد وجود رفلاکس باشد، لازم است پزشک بدون صبر نمودن جهت اقدامات پاراکلینیکی (با در نظر گرفتن مشکلات خاص هر روش و هزینه و عوارض احتمالی ناشی از این اقدامات) توصیه های لازم جهت کنترل رفلاکس و اقدامات درمانی مربوطه را شروع نماید.
در شروع یا حین درمان در صورتی که عوارض ریوی رفلاکس مانند برونشیت، سینوزیت، پنومونی و اسپیراسیون ریوی (ورود محتویات معده داخل ریه) بروز نماید،تست های تنفسی و عکسبرداری از ریه و سی تی اسکن از سینوس ها نیز گاهاً توصیه می شود.
با تشکر از توجه شما،دوستدارتان دکتر بهروز مقدادی