عوارض رفلاکس معده
نوزادان و شیرخواران مبتلا به رفلاکس معده در معرض عوارض کوتاه مدت یا بلند مدت ناشی از ورود محتویات اسیدی معده به مری و مجاری تنفسی فوقانی می باشند که این عوارض رفلاکس معده در نوزادان گاه با برطرف شدن رفلاکس خود به خود بهبود میابند و گاه بعد از کنترل عامل زمینه ای نیز ادامه داشته و نیاز به درمان اختصاصی برای هر کدام خواهد بود.
در این مقاله به شایع ترین این عوارض که مربوط به دستگاه گوارش و مجاری تنفسی می باشد می پردازیم.
1. از وفاژیت یا التهاب قسمت تحتانی مری که در صورت عدم کنترل رفلاکس منجر به زخم شدن انتهای مری و بدنبال آن تنگی مری و در موارد بسیار نادر و مزمن حتی باعث ایجاد ادنوکارسینوم (رشد سلولهای سرطانی در انتهای مری) خواهد گردید. در شیرخواران علایم شامل تحریک پذیری، قوس برداشتن به صورت کمانی کردن بدن، بی اشتهایی و در بچه های بزرگتر با درد پشت قفسه سینه، وجود خون در استفراغ، کج نگهداشتن گردن و درد هنگام بلعیدن خود را نشان می دهد.
2. اختلالات تغذیه ای و رشدی که در موارد شدید و کنترل نشده ی رفلاکس بروز می کند و به علت امتناع از خوردن و دریافت ناکافی کالری در شیرخوار و کودک بروز می کند و گاه لازم است با اقدامات جراحی یا تغذیه از راه لوله معده اقدام به رفع آن نمود.
3. عوارض طولانی مدت، غیرقابل کنترل و گاه غیر قابل توجیه تنفسی همچون نرمی حنجره، حملات مکرر آسپیراسیون، گرفتگی مدام صدا، علائم همیشگی سرماخوردگی، تنگی نفس همراه خس خس سینه و عفونت های تکراری سینوس ها و گوش میانی از علایم شایع تنفسی در کودکان مبتلا به رفلاکس معده می باشد این کودکان اغلب دچار سرفه های شبانه مقاوم به درمان، بوی بد دهان و تحریک سرفه هنگام بازی، خندیدن یا گریه کردن خواهند بود.
اسپاسم برونشها (سفت شدن عضلات مجاری تنقسی تحتانی) در این کودکان به علت تماس با محتویات اسیدی معده علایم آسم تنفسی و برونشیت را تقلید خواهند نمود که با درمان های معمول آسم بدون در نظر گرفتن عامل زمینه ای یعنی رفلاکس معده پاسخ درمانی ضعیف و گاه غیرممکن خواهد بود.
4.آپنه و استریدور (قطع تنفس و تنفس صدادار) بخصوص در زمانی که شیرخوار در وضعیت خوابیده به پشت یا نیم نشسته قراردارد به کرات در مبتلایان به رفلاکس شدید معده اتفاق میافتد که به مرور باعث نرمی حنجره و اختلال در بلعیدن غذا خواهد شد. کودکان بزرگتر احساس گیر کردن غذا در گلو و متعاقب آن پرهیز از خوردن و بلعیدن را نشان خواهند داد.
5. اختلالات دندانی به صورت آسیب مینای دندان و بهم خوردن نظم و فاصله ی مناسب بین دندانها نیز از سایر عوارض رفلاکس طولانی مدت ذکر می شود.
6. همانطور که در سطوح بالا و مقالات قبلی نیز اشاره شد شاید مهمترین عارضه ی غیر گوارشی رفلاکس معده ی کنترل نشده علایم مربوط به آسم در کودکان باشد که در شبها تشدید شده و به داروهای موجود و به خصوص کورتون ها که به طور شایع در درمان آسم به کار میروند مقاوم بوده ونه تنها کنترل نمی گردد بلکه کودک را در معرض عوارض ناشی از استفاده بیش از حد این قبیل دارو ها نیز قرار می دهد.
در ادامه ی مقالات دکتر بهروز مقدادی به بررسی بیشتر بیماری های کودکان می پردازیم.