آلرژی به کازئین چیست؟
کازئین یک پروتئین موجود در شیر و سایر لبنیات است. آلرژی به کازئین زمانی ایجاد میشود که بدن به اشتباه کازئین را به عنوان تهدیدی برای بدن شناسایی می‌کند. سپس واکنشی در تلاش برای دفع خطر و مقابله با کازئین ایجاد میشود. آلرژی به کازئین با عدم تحمل لاکتوز کاملاً متفاوت است. در عدم تحمل لاکتوز، بدن آنزیم کافی برای تجزیه لاکتوز تولید نمی‌کند اما لاکتوز را به عنوان بیگانه در نظر نمی‌گیرد و سیستم ایمنی در گیر نمیشود. عدم تحمل لاکتوز به علت کمبود آنزیم لاکتاز، باعث احساس ناراحتی پس از مصرف لبنیات میشود. آلرژی به کازئین باعث حمله سیستم ایمنی شده و علائم زیر را ایجاد می‌کند:
- کهیر
- جوش و تحریکات پوستی
- خس‌خس
- درد شدید
- اختلال در جذب غذا
- مشکلات تنفسی
چه عواملی باعث آلرژی به کازئین میشوند؟
آلرژی به کازئین بیشتر در نوزادان و کودکان کم سن شایع است. این آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی کازئین را به عنوان مهاجم تلقی کرده و با مبارزه می‌کند. این امر باعث برانگیختن واکنش آلرژی میشود. احتمال ابتلا به این وضعیت در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند کمتر است. کارشناسان هنوز علت دقیق ابتلای برخی نوزادان به آلرژی به کازئین را نمی‌دانند اما معتقدند ژنتیک در آن نقش دارد. معمولاً آلرژی به کازئین در سن سه تا پنج سالگی برطرف میشود اما برخی کودکان بهبود می‌یابد و تا بزرگسالی آلرژی آنها ادامه دارد.
بیشتر بخوانید: عوامل زمینه ساز ابتلا به آلرژی به کازئین چیست؟
کازئین در چه موادی وجود دارد؟
کازئین بشیر پستانداران از جمله شیر گاو وجود دارد. شیر پستانداران از مواد زیر تشکیل شده است:
- لاکتوز (قند شیر)
- چربی
- چهار نوع پروتئین کازئین
- انواع دیگر پروتئین‌های شیر
مقدار هر یک از این مواد بستگی به عوامل زیر دارد:
- نوع پستانداری که شیر از آن گرفته شده است
- حیوان در کجای چرخه شیر قرار داشته است
- چه مدت است که حیوان شیر می‌دهد
- حیوان شیرده چه چیزی خورده است
بسیاری از محصولات لبنی حاوی کازئین هستند اما همه آنها چنین نیستند. از آنجایی که کازئین یک پروتئین است عمدتاً در محصولات لبنی حاوی مقدار متوسط تا زیاد پروتئین مانند موارد زیر وجود دارد:
- شیر کم چرب
- ماست
- کفیر
- پنیر
- بستنی
محصولات لبنی حاوی پروتئین کمتر و چربی بیشتر مانند کره و خامه حاوی کازئین بسیار کمی هستند. روغن حیوانی کازئین ندارد. همچنین کازئین ممکن است در غذاهای دیگر حاوی شیر و پودر شیر مانند بیسکوییت و کوکی وجود داشته باشد. به همین علت پرهیز از مصرف کازئین یکی از مشکل‌ترین رژیم غذایی مقابله با آلرژی است. بسیار مهم است که پیش از خرید هر محصول به دقت ترکیبات تشکیل دهنده آن را بخوانید. اگر شما یا کودکتان دچار آلرژی به کازئین هستید، باید از هر گونه محصول حاوی شیر یا غذاهایی که در معرض غذاهای حاوی شیر قرار داشته اند پرهیز کنید.
مدیریت و کنترل آلرژی به شیر در کودکان
رژیم غذایی بدون لبنیات داشته باشید
رعایت رژیم غذایی بدون کازئین یا رژیم غذایی بدون لبنیات مطمئن‌ترین روش برای جلوگیری از بروز علائم آلرژی به شیر است. به گفته دانشگاه آلرژی، آسم و ایمنولوژی آمریکا، پرهیز از مصرف شیر یا محصولات حاوی لبنیات تنها راه مدیریت آلرژی به شیر است. علاوه بر این حذف لبنیات از برنامه غذایی حتی در صورتی که آلرژی به شیر نداشته باشید، فوایدی دارد.
بنابراین بهتر راه مقابله با آلرژی به شیر پرهیز از محصولات لبنی و هر گونه محصول حاوی پروتئین شیر می‌باشد. همیشه ترکیبات درج شده بر روی برچسب محصولات غذایی را مطالعه نمایید حتی در صورتی که بر روی محصول، عبارت "بدون لبنیات" درج شده باشد.
منابع و مواد لبنیات را بشناسید
در صورتی که محصولات لبنی و ترکیبات شیر را ندانید نمی‌دانید دقیقاً از چه چیزی باید پرهیز کنید. در صورتی که آلرژی به شیر دارید تنها نباید از شیر پرهیز کنید بلکه بسیاری از محصولات دیگر نیز در فهرست ممنوعیت‌های غذای شما قرار دارند. برای این که بهتر بدانید چه چیزهایی را نباید مصرف کنید در ایجاد برخی از این مواد غذایی فهرست شده است:
- کره، روغن حیوانی، استر کره
- باترمیلک
- کازئین
- هیدرولیزات کازئین
- کازئینات در هر شکل و نوع
- پنیرهای نرم و سفت
- خامه
- سرشیر
- دی استیل
- شیر خامه
- لاکتال بومین
- لاکتال بومین فسفات
- لاکتوفرین
- لاکتوز
- لاکتولوز
شیر در هر شکل اعم از تغلیظ شده، خشک، چرخ شده ، مشتق از شیر، شیر گاو و حیوانات دیگر، شیر کم چرب، شیر جوشیده، شیر بدون چربی، شیر پرچرب، شیر مالت دار ، پودر شیر، پروتئین شیر، شیر چربی گرفته، شیر جامد
هیدرولیزات پروتئین شیر، کازئین رنت، خامه ترش، وی (آب شیر) در همه اشکال، ماست. توجه داشته باشید این فهرست کامل نیست اما بسیاری از محصولات لبنی را شامل میشود.
خوراکهای دیگری که باید از آنها پرهیز کنید را بشناسید
برخی از غذاها ممکن است به داشتن شیر شناخته شده نباشند در حالی که در ساخت آنها شیر یا محصولات لبنی دیگر استفاده شده است مانند شیرینیها و شکلات، برخی نانها و طعم دهنده مصنوعی کره. برخی از محصولات حاوی شیر نیز بسیار دور از ذهن هستند مانند برخی انواع کنسرو تن ماهی که حاوی کازئین هستند، صدف خوراکی که ممکن است برای گرفتن بوی زخم در شیر خوابانده شده باشند، محصولات گوشت فراوری شده مانند کالباس که حاوی پروتئین گوشت (به عنوان ماده چسبنده) است. لاکتات پتاسیم در واقع نمک پتاسیم اسید لاکتیک است. به گفته سازمان نظارت بر غذا و داروی امریکا، این ماده به عنوان طعم دهنده اضافه میشود. لاکتات پتاسیم و لاکتات کلسیم و لاکتات سدیم به ندرت نگرانی در این زمینه ایجاد میکنند.
مراقب غذاهای بدون لبنیات باشید
محصولاتی که برچسب بدون لبنیات دارند ممکن است حاوی افزودنیهای حاوی شیر باشند که برای افراد مبتلا به آلرژی شیر مضر و مشکل ساز است. افزودنی شیر به عنوان ماده ای تعریف میشود که از شیر به دست می آید. این محصولات بدون لبنیات برای افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند مناسب هستند اما برای آلرژی به شیر مناسب نیستند. از جمله افزودنیهای شیر موجود در محصولات بدون لبنیات میتوان به کازئین و وی (آب شیر) اشاره کرد که به عنوان منشا آلرژی به شیر شناخته میشوند. اگر به شیر آلرژی دارید، حتما باید ترکیبات محصولاتی که خریداری میکنید را کامل بخوانید. حتی اگر محصولی ادعای بدون لبنیات یا بدون شیر دارد، باز هم جانب احتیاط را رعایت کنید. برای مثلا کافی میت هایی که همراه با قهوه فوری یا نسکافه مصرف میشوند عنوان بدون لبنیات دارند اگر چه از کازئینات که پروتئین شیر است در آنها استفاده میشود. تنها دو افزودنی شیر به نام لاکتوفرین و تاگاتوز برای بیشتر افراد مبتلا به آلرژی به شیر بی خطر و ایمن محسوب میشوند. باز هم پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
از جایگزین های واقعی بدون شیر استفاده کنید
جایگزین های زیادی برای شیر و لبنیات به دست آمده از حیوانات در بازار وجود دارد. برخی از آنها عبارتند از شیر نارگیل و شیر بادام. اما پیش از مصرف توجه داشته باشید انواع غیر شیرین آنها را خریداری کنید تا ناچار به مصرف مقدار زیادی قند نباشید. شیر بادام حاوی مقدار زیادی ویتامین ای، ویتامین دی و کلسیم و شیر نارگیل حاوی چربیهای مفید و سالم می باشد و مواد مغذی مهمی مانند منگنز، آهن، فسفر، پتاسیم، سلنیوم، مس، منیزیم و غیره دارد.
نوزادان را از شیر مادر تغذیه کنید
به گفته کلینیک مایو، تغذیه از شیر مادر بهترین منبع غذایی برای نوزادان به شمار می آید. نوزادان حداقل چهار تا شش ماه باید از شیر مادر تغذیه شوند به خصوص در صورتی که احتمال آلرژی به شیر در آنها زیاد باشد. همچنین میتوان از شیر خشک بر پایه سویا استفاده کرد.
غذای خانگی بخورید
یکی از بهترین روشهای حفظ رژیم غذایی بدون لبنیات، آشپزی در منزل به جای خریداری محصولات آماده و نیمه آماده است. به این ترتیب نه تنها دقیقا میدانید چه چیزی میخورید بلکه حق انتخاب زیادی دارید. مصرف غذاهای کامل انواع مواد مغذی را برای شما تامین می نماید.
منبع : سایت دکتر بهروز مقدادی