بین 25 تا 40 درصد از کودکان دچار درد رشد (به اصطلاح درد قد کشیدن) میشوند. معمولا درد رشد در دو دوره بروز میکند: اوایل کوودکی بین 3 تا 5 سالگی و بعدتر بین 8 تا 12 سالگی.
علائم و نشانه های درد رشد
درد ناشی از رشد کودک همیشه در عضله ها متمرکز است نه مفاصل. بیشتر کودکان در جلوی ران، پشت ساق یا پشت زانوها درد را احساس میکنند. در موارد بیماریهای جدی تر مفاصل تحت تاثیر قرار میگیرند و ورم، قرمزی، حساسیت به لمس یا گرمی در آنها اتفاق می افتد اما مفاصل کودکانی که درد رشد دارند، طبیعی است. اگر چه درد رشد اغلب عصر و شب موقع خواب شروع میشود اما درد گاهی اوقات ممکن است کودک را از خواب بیدار کند. شدت درد در کودکان مختلف متفاوت است و در بیشتر موارد درد هر روز تجربه نمیشود.
چه عواملی باعث میشود کودک هنگام رشد و قد کشیدن، پا درد داشته باشد؟
هنوز ثابت نشده است که رشد استخوان باعث درد میشود. بنابراین درد رشد ممکن است در واقع ناشی از تحرک و جنب و جوش زیاد، پریدن، دویدن یا چنین فعالیتهایی باشد. درد پس از تحرک زیاد ممکن است ایجاد شود.
تشخیص درد رشد چگونه است؟
تنها نشانه ای که پزشک را در تشخیص درد رشد کمک میکند، واکنش کودک به لمس در هنگام درد است. کودکانی که دردشان ناشی از یک عامل پزشکی جدی است، دوست ندارند بدنشان لمس یا ماساژ شود چون حرکت باعث بدتر شدن درد میشود. اما کسانی که درد رشد دارند واکنش متفاوتی دارند و هنگامی که آنها را نوازش میکنید یا ماساژ میدهید، بهتر میشوند.
تشخیص درد رشد در واقع بر مبنای رد احتمال مشکلات پزشکی دیگر است. یعنی پزشک با اطمینان یافتن از این که عامل جدی باعث درد کودک نشده است بنا را بر درد رشد میگذارد. برای این کار تنها معاینه، بررسی علائم و دریافت سابقه پزشکی کودک کفایت میکند اما گاهی اوقات نیز آزمایش خون و عکس اشعه ایکس ممکن است لازم باشد.
در چه صورت به پزشک مراجعه کنیم؟
در موارد زیر باید کودک را به پزشک نشان دهید:
- درد طولانی مدت، درد صبح هنگام و یا قرمزی و ورم یک ناحیه یا مفصل خاص
- درد مربوط به جراحت و صدمات فیزیکی
- تب
- ضایعات پوستی غیر معمول
- ضعف
- خستگی
- رفتار غیر طبیعی
- لنگیدن
این علائم به درد رشد مربوط نمیشوند و باید توسط پزشک بررسی شوند. درد رشد اگر چه یک بیماری نیست ولی باعث اذیت شدن کودک و والدین میشود. چون درد معمولا صبحها برطرف میشود والدین ممکن است فکر کنند کودک ادا در می آورد اما معمولا اینطور نیست. بنابراین از کودکی که درد دارد پشتیبانی کنید و اگر دردی را تجربه میکند، پس از اطمینان یافتن از این که مشکل جدی وجود ندارد به کودک کمک کنید بر این وضعیت غلبه کند.
دوستدار شما دکتر بهروز مقدادی